Cameratoezicht op het werk

Afgelopen week vroeg een ondernemer van een supermarkt mij of hij beelden van een bewakingscamera ook mocht gebruiken voor het controleren en opleiden van zijn medewerkers.

Niet zo’n gekke gedachte.

Hoewel de beelden natuurlijk primair bedoeld zijn voor de veiligheid van eigen personeel en klanten zouden deze beelden ook behulpzaam kunnen zijn bij bijvoorbeeld het inwerken en opleiden van (nieuw) personeel.

Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp)

Cameratoezicht valt onder de wet bescherming persoonsgegevens (Wbp).
In deze wet zijn de belangrijkste regels voor de omgang met persoonsgegevens in Nederland vastgelegd, zoals:
1. Persoonsgegevens mogen alleen in overeenstemming met de wet en op een behoorlijke en zorgvuldige manier worden verwerkt.
2. Verder mogen persoonsgegevens alleen voor welbepaalde, vooraf uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden worden verzameld.
Toezicht en controle of organisaties zich houden aan de wet en regelgeving voor het gebruik van persoonsgegevens is in handen van de Autoriteit Persoonsgegevens, voorheen tot 1 januari 2016 College Bescherming Persoonsgegevens (CBP). (www.autoriteitpersoonsgegevens.nl )

Cameratoezicht op de werkplek

Cameratoezicht op het werk kan helpen om bijvoorbeeld diefstal tegen te gaan. De keerzijde is echter dat de inbreuk op de privacy van de werknemers en bezoekers groot is. Daarom mogen werkgevers alleen camera’s ophangen als zij aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo is instemming nodig van de Ondernemingsraad ( art 27 lid 1 onder l WOR, personeelscontrolesysteem), Ook moet de werkgever ervoor zorgen dat de inbreuk op de privacy zo klein mogelijk is. Verder moet de werkgever ervoor zorgen dat de werknemers en bezoekers weten dat er een camera hangt.
Vaak gebeurt dat door bij de ingang een bordje op te hangen.

Media Markt

Een aantal jaren geleden werd Media Markt aangeklaagd vanwege het heimelijke gebruik maken van camerabeelden voor trainingsdoeleinden van haar medewerkers. Media Markt verdedigde deze handelwijze omdat zij vond dat directe evaluatie van het handelen van een werknemer in relatie met een klant op basis van bewegende beelden, meer lerend effect heeft dan een abstract rollenspel.

De handelwijze werd door het CBP getoetst aan de volgende criteria:

gerechtvaardigd belang
noodzakelijkheid
belangenafweging

ad1. Het geven van trainingen aan personeel is een activiteit die de reguliere bedrijfsactiviteiten van Media Markt ondersteunt. Hieruit vloeit voort dat Media Markt een belang heeft bij het verwerken van persoonsgegevens ten behoeve van trainingsdoelen.

Ad2. De tweede vraag die beantwoord moest worden was of de gegevensverwerking als noodzakelijk voor het doel moet worden beschouwd. Overwogen werd dat camera toezicht een gegevensverwerking is die grote inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer het personeel. Dat betekent dat slechts onder bijzondere omstandigheden van dit middel / deze beelden gebruik mag worden gemaakt. Bijzondere omstandigheden zijn bijvoorbeeld vermoedens van diefstal of fraude.

Ad3. Media Markt kon niet aantonen dat het leerdoel niet op een andere manier bereikt kon worden dan door het gebruik van beelden van een bewakingscamera. Door het CBP werd dan ook geconcludeerd dat de inzet van beelden van een bewakingscamera voor trainingsdoeleinden niet noodzakelijk is ten behoeve van het belang van Media Markt voor een goede training van haar medewerkers.
Uitspraak CBP, gepubliceerd 9 januari 2014 : Heimelijk filmen personeel van Media Markt in strijd met de wet.

Conclusie en advies

Mijn advies aan de betreffende ondernemer kon dan ook niet anders zijn dan dat het gebruik van beelden van bewakingscamera’s voor controle en opleiding van personeel, niet is toegestaan.