Relatiebeding, wat zijn de eisen?

Recent ( 3 maart 2017) , heeft de Hoge Raad een belangrijk arrest gewezen over de vereisten voor een relatiebeding.

Feiten
In deze zaak vorderde een adviesbureau bijna 3 ton boete van een voormalig werknemer. Deze belastingadviseur had ontslag genomen en was zijn eigen onderneming begonnen.

Daarbij zou hij, volgens het adviesbureau, het tussen hen overeengekomen relatiebeding hebben geschonden. Dit relatiebeding was opgenomen in het personeelsreglement en dat was hem niet ter hand gesteld bij het ondertekenen van de arbeidsovereenkomst.

Reikwijdte van art 7:653 BW

Art. 7:653 BW wordt ook wel hetnon-concurrentie artikel genoemd.
De bepaling waardoor het de werknemer verboden is om na het einde van zijn dienstverband activiteiten te ontplooien die concurreren met de ondernemingsactiviteiten van de ex werkgever.

De tekst van art. 7:653 BW is echter ruimer geformuleerd waardoor een ex-werknemer die door een beding beperkt wordt in zijn bevoegdheid om op zekere wijze werkzaam te zijn, eronder vallen.

Door deze ruimere omschrijving wordt ook het relatiebeding geacht onder deze bepaling te vallen. Zelfs een geheimhoudingsbeding kan onder de reikwijdte van dit artikel vallen als een werknemer door zijn speciale kennis over bijvoorbeeld een productieprocedé beperkt wordt in zijn mogelijkheid om elders te gaan werken.
Dus niet de kwalificatie, maar de feitelijke beperking bepaalt of iets onder de reikwijdte van art. 7:653 BW valt of niet.

Schriftelijkheidsvereiste

Al eerder was door de Hoge Raad in een zaak over een non-concurrentiebeding uitgemaakt dat een dergelijk beding schriftelijk moet worden overeengekomen. De gedachte daarachter is dat het vereiste van geschrift een bijzondere waarborg is dat de werknemer de gevolgen van dit voor hem bezwarende beding goed heeft overwogen. Aan dit schriftelijkheidsvereiste is ook voldaan als het beding is opgenomen in een ander document dan het getekende document. Voorwaarde is wel dat het document als bijlage bij het ondertekende document is gevoegd en in dat document naar de arbeidsvoorwaarde met dit beding wordt verwezen.
Een strenge eis dus.

Relatiebeding

De vraag in deze zaak was of diezelfde eis ook zou gelden voor het relatiebeding. Per slot van rekening is een relatiebeding in de praktijk minder beperkend dan een concurrentiebeding. In deze zaak had de betreffende medewerker het relatiebeding, opgenomen in een personeelshandboek, al geruime tijd voor ondertekening van de arbeidsovereenkomst ontvangen.
 Door het stuk niet gelijktijdig te overhandigen, zo werd door de Hoge Raad recent geoordeeld, was niet aan de schriftelijkheidseis voldaan en werd de vordering van de ex werkgever afgewezen. De Hoge Raad legde dus dezelfde strenge eis aan als bij een concurrentiebeding.

Conclusie en advies

De strenge schriftelijkheidseis die geldt voor een concurrentiebeding, geldtdus ook voor een relatiebeding.
De meeste zekerheid voor zowel werkgever als werknemer en daarom te verkiezen, biedt de variant waarbij de opname van het concurrentie en / of relatiebeding in de arbeidsovereenkomst zelf is opgenomen.